Fed nâng lãi suất sẽ ảnh hưởng thế nào đến thị trường tài chính và người tiêu dùng?
Lãi suất thấp trong lịch sử đã giúp nước Mỹ vượt qua đại dịch, nhưng cũng thúc đẩy lạm phát, đã tăng 7% vào năm ngoái – tốc độ nhanh nhất trong 40 năm. Kìm hãm đà tăng lạm phát hiện là mối quan tâm hàng đầu của Fed và một trong những chiến lược chính mà ngân hàng trung ương Mỹ sẽ sử dụng để chống lạm phát là tăng lãi suất.
Các nhà phân tích của Goldman Sachs hồi tháng 1/2022 dự đoán rằng Fed sẽ tăng lãi suất 4 lần trong suốt năm 2022, hoặc thậm chí có thể nhiều hơn. Điều đó, cùng với việc cắt giảm 9 con số hàng tháng đối với bảng cân đối kế toán của mình, là cách Fed làm chậm dòng tiền chảy vào một nền kinh tế vốn đã quá nóng.
Vậy tất cả những điều trên có ý nghĩa gì đối với người dân Mỹ?
Kết quả cuối cùng sẽ là con dao hai lưỡi đối với người tiêu dùng Mỹ. Đúng vậy, lãi suất cao hơn sẽ làm lạm phát chậm lại, nhưng khi giá cả bắt đầu giảm, thì việc vay tiền sẽ tốn kém hơn. Nhiều người sẽ chỉ mua những xe hơi hay nhà cửa giá rẻ bởi tiền đi vay có chi phí đắt đỏ hơn trước.
Lãi suất cho các khoản vay mua xe mới kỳ hạn 60 tháng trong năm 2021 đã giảm từ 4,24% vào đầu năm xuống 3,92% trong những ngày cuối tháng 12, theo MSN. Nhưng khi Fed tăng lãi suất, khoản vay mua ô tô mới trung bình trong 5 năm dự kiến sẽ tăng lên 4,4% vào cuối năm 2022.
Không giống như thị trường ô tô, lãi suất cho vay mua nhà không giảm trong năm ngoái. Theo Forbes, lãi suất tăng từ 2,67% vào tháng 1 lên 3,12% vào cuối năm 2021, nhưng kết thúc năm vẫn dao động ở mức thấp lịch sử 3%. Forbes dự đoán – do Fed sắp tăng lãi suất – lãi suất thế chấp cố định trong 30 năm sẽ tăng lên khoảng từ 3,4% đến 4% vào cuối năm 2022.
Mặc dù các ngân hàng thường tăng lợi suất tiết kiệm khi Fed tăng lãi suất, nhưng họ không nhất thiết phải làm vậy – và có lẽ lần này sẽ không làm. Các ngân hàng ngày nay luôn dồi dào tiền mặt và không cần khuyến khích tiền gửi bằng cách cung cấp lợi suất cao hơn. Do vậy, khách hàng của ngân hàng có thể sẽ phải chịu đựng điều tồi tệ nhất ở cả hai phía – các khoản vay đắt hơn mặc dù lợi suất tiết kiệm vẫn ở mức ảm đạm khoảng 6 điểm cơ bản.
Kể từ cuối năm ngoái, các thị trường đã tự thắt chặt các điều kiện tài chính trong bối cảnh dự đoán các động thái của Fed vẫn chưa được thực hiện. Lợi tức trái phiếu kho bạc kỳ hạn 10 năm đã tăng lên 1,9%, mức cao nhất trong hơn hai năm.